Geschiedenis van de Gortstraat

De Gortstraat is een van de oudste straten in Veenendaal. In oude raadsstukken is nog terug te vinden hoe de naam ‘Gortstraat’ is ontstaan.

Gortsteeg‘t Hoorntje
Raadsbesluit 28 – 6 – 1920

Hoewel een van de oudste straatnamen in Veenendaal, is de oorsprong en betekenis niet buiten twijfel vast te stellen. Op een kaart, die Nicolaas van Geelkerken in 1628 van de Gelderse Vallei vervaardigde en in 1651 voltooide, komt de naam Gortsteeg in Veenendaal al voor. Dat is ook het geval op de kaart van Justus van Broeckhuijsen van de Slaperdijk (zie Deys (1988)). Bij Valkenburg (1988) is sprake van een Gorsteeg, mogelijk een verbastering van Goorsteeg. Dit biedt een mogelijkheid voor een naamsverklaring. De Gortsteeg liep, van het Groote Veenloo naar het moerassige deel van Veenendaal. Een andere naam voor moeras is goor. De naam Goorsteeg vindt men ook elders in Nederland in (vroeger) moerassige streken. Bij Helder is echter sprake van een pelmolen, waar gerst tot gort werd gewreven, waaraan de straat de naam dankt. Zo ook bij Van Barneveld, die spreekt van een gruttermolen. Als zo’n molen er al heeft gestaan, dan blijkt dat niet uit Van Grootheest e.a. , waar, in de lijst van eigenaren en de soort van eigendommen in de Gortsteeg, geen vermelding van een grutmolen voorkomt. Die vermelding zou wel van belang geweest zijn vanwege het belastingtarief van tenminste vierentwintig gulden, dat voor zo’n molen verschuldigd was. In het raadsbesluit van 1920 werd de loop van de weg omschreven als: “van de brug over de Grift noordwaarts tot aan de grens van de Munnikenweg”. Met de Grift werd natuurlijk het verlengde van de Bisschop Davidsgrift, door ‘t Zand, en met de brug de zogenaamde Molenbrug bedoeld. Gewijzigd in Gortstraat bij raadsbesluit van 4 oktober 1927.

Gortstraat‘t Hoorntje
Raadsbesluit 4 – 10- – 1927

Sinds 28 juni 1920 officieel bekend als Gortsteeg (zie aldaar). Op voorstel van een raadslid is die naam gewijzigd. Een verzoek van een honderdtal bewoners om de naam te wijzigen in Margrietstraat werd afgewezen bij raadsbesluit van 3 maart 1977. De motivering van burgemeester en wethouders luidde: “de naam Gortstraat heeft in verband met het vroegere karakter geen duidelijk inferieure, denigrerende of dergelijke klank”. Toen in deze discussie een raadslid de (in de volksmond soms nog gebruikte) naam “Papsteeg” bezigde, werd hij door de voorzitter gecorrigeerd, “dat de naam Gortstraat is en niet Papsteeg”.

Bron: Gemeentearchief Veenendaal

Hier vindt u diverse oude foto’s  uit  de Gortstraat (met dank aan Nico van Ginkel)